Sztuka trejażu i wystrój wnętrz

Znajomość historii trejażu i jego zastosowanie w projekowaniu wnętrz nie są często omawiane przez popularne magazyny dekoratorskie. Szkoda, bo jest to piękna sztuka i warto ją zastosować w swojej własnej rezydencji. Mam jednak nadzieję, że dzięki temu arykułowi ten piękny element dekoratorski częściej zawita do naszych domów. Przecież w dzisiejszych czasach stare jest ponownie nowe, a sztuka trejażu jest własnie taką starą sztuką.

Accents of France

Co to jest trejaż?

Trejaż (ang. latticework) jest spolszczonym słowem od francuskiego treillage, a oznacza ażurowe konstrukcje ogrodowe, służące do podtrzymywania pnących się roślin. Te ażurowe formy powstają w wyniku krzyżowania się ze sobą (na ogół pod kątem prostym) drewnianych listewek.  Inne nazwy, które przyjęło się używać na te przezroczyste konstrukcje to kratownica, krata ogrodowa lub po prostu krata.

Pergole we francuskim Wersalu

Kratownica była już znana w czasach rzymskich, kiedy to zaczęto takie drewniane elementy wykorzystywać do wspierania winorośli. Przez kolejne wieki kraty służyły jedynie do tego celu, dopiero w XVII wieku we Francji za panowania króla Ludwika XIV krata ogrodowa nabrała bardziej ozdobnej formy i urosła do rangi sztuki trejaż. Trejaż zawdzięcza swój artystyczny status genialnemu architektowi krajobrazów Andre Le Notre, który w projektowanych dla Króla Słońce rozległych ogrodach Wersalu wznosił z kraty ogrodowej letnie altany, pergole i galerie. Sztuka ta szybko rozpowszechniła się w całej Europie i do dzisiaj przy jej pomocy upiększane są największe i najwspanialsze ogrody świata.

Rycina odzwierciedlająca ogrody Wersalu w XVII wieku

Trajaż przy jednej z fontann w ogrodzie wersalskim

Andre Le Notre

Trejaż zastosowany w ogrodach Wersalu.

Z początkiem XX wieku trejaż trafił na pierwsze strony gazet, kiedy to amerykańska projektantka wnętrz, Elsie de Wolfe, wprowadziła te zewnętrzne elementy architektoniczne do wnętrz nowojorskiego Colony Club, nadając mu eleganckiego, ale też przewiewnego charakteru ogrodowych budowli. Od tego czasu kratownice były często stosowane do wystroju jadalni, przedsionków i werand. W latach trzydziestych ubiegłego wieku pod wpływem mody na orientalne detale, charakterystyczne kratownice z bambusa były wizytówką domów gwiazd w Hollywood.  Obecnie trejaż ponownie zdobywa uznanie wśród najlepszych projektantów, ponieważ jego graficzne piękno można łatwo dostosować do nowoczesnych wnętrz.

Trellis Room w nowojorskim budynku Colony Club projektu: Elsie de Wolfe (1913 rok) 

Trellis Room u pani Ormond G. Smith w Cneter Island, Nowy Jork projektu Elsie de Wolfe

 Konserwatoria z trejażem zaprojektowane przez Elsie de Wolfe

Dla tych, którzy chcieliby zdecydują się dekorować swoje wnętrza trejażem, a nie za bardzo wiedzą od czego zacząć, podaję kilka rad:

Po pierwsze, niedrogie kratownice są dostępne w lokalnych sklepach ogrodowych lub Home Depot. Oprócz wersji drewnianych, coraz bardziej popularne są kratownice winylowe i metalowe, których wygląd jest bardziej doskonały niż tych z surowego i niewykończonego drewna.

 Typowe drewniane kratownice dostępne w lokalnych sklepach

 

Kraty z winylu i ich standardowa kolorystyka

  Kratownice z metalu

Po drugie, najważniejszą rzeczą przy takiej instalacji jest wcześniejsze dokładne rozrysowanie projektu i precyzyjne obliczenie wymiarów. Jeśli wymiary są złe, będzie niemożliwym stworzenie zbalansowanego i proporcjonalnego wzoru lub narazimy się na niepotrzebne wydatki. Jeśli pomieszczenie i układ ścian są nietypowe, lepiej montować kratownice po przekątnej, ponieważ wtedy pomyłki w obliczeniach są mniej widoczne. Przy montowaniu kratownic w poziomie, każde niedociągnięcie jest widoczne gołym okiem. Kratownice można instalować na ścianach, ale też na suficie.

Rysunki trejażowe firmy Accent of France

Rysunek i wykonany według nich budynek "Pawilon Frais" w ogrodach Wersalu

Po trzecie, aby prawidłowo zamontować takie kratownice należy zatrudnić stolarza, który przytnie je do odpowiednich rozmiarów i zakryje łączenia pomiędzy płytami wertykalnymi i horyzontalnymi listewkami.

Ostanią rzeczą na którą warto zwrócić uwagę to rozmiar ażurowych otwarć w kratownicy. Szczególnie dla tych, którzy montują je na werandach wokół okien, polecam stosować 4-calowe otwory, aby zoptymalizować dopływ światła do wnętrza pomieszczenia.  Jednak dla tych, którzy potrzebują przyciemnić pomieszczenie, mniejsze kratki są wskazane.

 Niektóre ze wzorów na kratownicach używanych do trejażu.

Jak powinny być wykończone ściany, jeśli trejaż jest montowany bezpośrednio na nich?

1. Kratownica prezentuje się wspaniale na tle postarzanego (lub zwykłego) lustra;

Accent of France

2. Klasycznym rozwiązaniem jest ściana pomalowana na jasny pastelowy kolor, a kratownica na ciemniejszy. Kraty powinny być malowane farbami z wysokim połyskiem (ang. high gloss), i należy unikać zbyt jaskrawych barw. 

 

3. Ciemniejszy kolor ściany użyty jako podkład do jaśniejszych krat, nadaje lżejszy i bardziej przestrzenny charakter wnętrzom;

4. Jeśli otwory kraty ogrodowej są wystarczająco duże, wspaniale prezentują się one na tle tapety, ale w tym przypadku należy unikać wzorów geometrycznych, na rzecz kwiecisto-roślinnych. Aby uzyskać bardziej romantyczny i niepowtarzalny efekt warto zatrudnić artystę malarza, który nie tylko stworzy nam wewnątrz bujny ogród, ale również namaluje całą konstrukcję trejażową;

 

5. Blask i przepych uzyska się dzięki pozłacanym lub posrebrzanym kratownicom lub ścianom.

Dla tych, którzy nie są całkiem gotowi, aby wykładać swoje wnętrza trejażem lub dla tych, którzy wynajmują mieszkanie, proponuję inne elementy dekoracyjne o tym motywie. Najbardziej popularnymi substytutami kratownic są tapety i materiały zasłonowe z nadrukowanymi wzorami. W sklepach i biurach projektanckich wybór ich jest nieograniczony. Również pojedynczy mebel lub akcesoria o motywie kratownicy mogą być wystarczającym elementem do stworzenia w pomieszczeniu atmosfery relaksująco-ogrodowej.

 

 Tapety o wzorach dajperowych* 

Tkaniny z nadrukowanymi kratownicami świetnie nadają się na obrusy, zasłony i rolety. 

W sypialni motywy krat można zastosować na zagłówkach, poduszkach i pościeli. 

Tkaniny z nadrukami kratownic na fotelach i krzesłach.

 

Wzór kraty na akcesoriach i innych elementach wystroju wnętrz.

Trejaż nawiązuje do dekoracji w klasycznym europejskim stylu. Lubię to odniesienie się do historii i poczucie specificznego charakteru, jakie kratownice wnoszą do wnętrz. Dodatkowo lubię kiedy za kratą znajduje się nietypowy kolor lub materiał, stąd polecam innym takie rozwiązania.Trejaż rekomenduję przede wszystkim tym, którzy potrzebują radykalnej, lecz niedrogiej transformacji nudnego otoczenia w swoim domu. Życzę udanego remontu i efektownych rozwiązań!

Anna Grochowska NCIDQ, IIDA, LEED AP ID+C

ANNALINE INTERIOR DESIGN LLC

Annaline on Facebook

Annaline's website

annalineid@gmail.com

Co weekend jeden artykuł z mojego blogu  jest publikowany 
w chicagowskim "Dzienniku Związkowym". 

Zainteresowanych zapraszam do polubienia Annaline on Facebook, 
gdzie umieszczane są linki do tych artykułów.

Dziękuję z góry za komentarze i uwagi!

Zachęcam do dyskusji.

Linki do kilku innych artykułów z mojego blogu:

1. Fotel adirondack: klasyczny styl amerykańskich mebli ogrodowych.
2. Skórzane meble: luksus czy wygoda?
3. Dywany z naturalnych włókien roślinnych
4. Meble z drewna litego czy fornirowane?
5. Wzory paisley, a aranżacja wnętrz.
6. Projektowanie wnętrz w niebieskim kolorze.
7. Jaka jest różnica pomiędzy dekoratorem a projektantem wnętrz?

8. Kraty, kratki, krateczki...

9. Tekstylia plemion Nawaho, a współczesne wnętrza.

10. Adamaszek to tkanina czy wzór?

11. Tapety znowu w modzie!

12. Czarno-białe trendy.

Bonus dla dociekliwych:

* Wzory Dajperowe (ang. diper patterns) to wspólna nazwa dla wzorów takich jak krata (ang. trellis), kratownica (ang. latticework) i plecionka (ang. strapwork). Wzory te pojawiły się na tkaninach, w architekturze i w malarstwie już w Średniowieczu, ale na tapetach dopiero w XVII wieku. Wzory dajperowe często przeplatane są mniejszymi motywami roślinnymi, heraldycznymi oraz chinoiserie. Adamaszkowe wzory dajperowe są znane od czasów Renesansu, ale ich największa popularność przypada na XIX wiek we wnętrzach wiktoriańskich.  Geometryczne wzory dajperowe są do dzisiaj częstym motywem pojawiającym się na dywanach. 

Przykłady wzorów dajperowych:

 Przykłady wzorów dajperowych

_________________________________________________________________________________

PRZYKŁADY MODERNISTYCZNYCH KRATOWNIC: