Jakie płytki ceramiczne wybrać do naszych biznesów, a jakie do naszych mieszkań?

Płytki ceramiczne są jednym z najpopularniejszych materiałów do wykańczania kuchni i łazienek. Są one też coraz bardziej popularnym wyborem do wnętrz całego domu. Ze względu na walory estetyczne, bardzo dobre właściwości fizyczne płytek oraz przystępną cenę coraz częściej właściciele domów decydują się na wyłożenie płytkami podłóg w korytarzach, sypialniach i salonach, choć jest ciągle wielu przeciwników tego „oziębiającego wnętrza” trendu. 

Płytki ceramiczne do łazienki proponowane przez włoskią firmę "Iris Ceramica"

Zastosowanie płytek ceramicznych włoskiej firmy "Iris Ceramica" w sypialni.

Dzięki znakomitym parametrom technicznym i szerokiej gamie produktów, płytki ceramiczne stały się również popularnym wyborem do wnętrz użyteczności publicznej (jak szpitale, szkoły, lotniska, sklepy, bary, stacje metra, hotele, restauracje, centra handlowe, itd.) oraz do przestrzeni zewnętrzych (jak tarasy, baseny, chodniki czy elewacje budynków). Do najbardziej ważnych parametrów technicznych płytek nakleżą: odporność na zużycie, wytrzymałość, niepalność, brak ładunku elektrostatycznego, brak gromadzenia się ładunków electrycznych, odporność na wodę, korozję, kwas, promieniowanie słoneczne, mróz czy właściwości antypoślizgowe płytek ceramicznych. Cechy te powodują, że są one idealną opcją dla takich kopalni, laboratoriów i fabryk. 
Płytki ceramiczne to materiał używany i sprawdzony od tysięcy lat, czego dowodem są zachowane płytki w Pompejach.  Na dzisiejszym rynku budowlanym płytka ceramiczna jest uważana za najbardziej odporny i wytrzymały materiał podłogowy do pomieszczeń publicznych oraz do przestrzeni zewnętrznych.
Ponadto ceramiczne płytki podłogowe uważane są za najbezpieczniejsze i najwygodniejsze dla użytkowników z ograniczoną sprawnością fizyczną. Według ostatnich badań po podłogach ceramicznych łatwiej i bezpieczniej poruszać się z wózkiem dziecięcym czy w wózku inwalidzkim niż po innych materiałach podłogowych. 

Płytki fimry "Iris Ceramica" zainstalowane w salonie fryzjerskim (powyżej)
i na zewnątrz centrum handlowego we Włoszech (poniżej)

Aby wybrać odpowiednie płytki należy określić jaką one będą pełnić funkcję. Pod względem funkcjonalnym dzielimy płytki ceramiczne na ścienne i podłogowe. Oba rodzaje poddawane są bardzo wielu testom i badaniom, aby sprawdzić ich odporność na zimno i ciepło, na plamienie, na poślizg, na działanie środków chemicznych, czy siły rozrywające, itp. Poniżej omówię najważniejsze kryteria, które powinny być wzięte pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o zakupie płytek.

________________________________________________________________________________

I. NASIĄKLIWOŚĆ

 

Wzór na nasiąkliwość, to stosunek masy pochłoniętej wody do masy próbki w stanie suchym:

 – masa próbki w stanie suchym

 – masa próbki w stanie nasyconym wodą

Najbardziej istotnym kryterium przy wyborze płytek  jest nasiąkliwość (w sklepie na opakowaniu szukaj słów: water absorption or resistance to water penetration).  W Stanach Zjednoczonych klasyfikacja płytek ceramicznych ze względu na nasiąkliwość została opracowana przez American National Standard Institute (ANSI A137.1). Dzięki tej klasyfikacji wiadomo jakie płytki nadają się do zastosowań na zewnątrz, a jakie wewnątrz pomieszczeń. ANSI wyróżniło, w zależności od stopnia porowatości, cztery grupy o różnej nasiąkliwości:

Płyki z kolekcji "Jardin" (Artistic Tile)
są stosowne tylko na ścianach.

1. Non-vitreous („nie-szkliste”,„nie szklone”, najbardziej porowate) - płytki charakteryzujące się wysoką absorbcją wody (powyżej 7%) i z tego powodu nie nadające się na zewnątrz i tam gdzie będzie dużo stojącej wody; tego typy płytki zwykle przeznaczane są na wewnętrzne ściany;

Płytki z kolekcji "Arden" (Ann Sacks)

2. Semi-vitreous („pół-szkliste”, „pół-szklone”) - płytki te nasiąkają mniej niż też najbardziej porowate (od 3% do 7%) i z tego powodu nic im nie zaszkodzi jeśli czasami wyleje się na nie woda, ale powinno się unikać wykładania ich tam gdzie woda będzie się lać często lub zatrzymywać się na dłużej (np. w basenie); tego rodzaju płytki używane są często na kuchenne blaty czy ściany powyżej blatów (backsplash);

Płytki ceramiczne "Context" (Ann Sacks)
nadają się
do zainstalowania pod prysznicem

3. Vitreous („szkliste”, „szklone”; mało porowate) - płytki te charakteryzują się niską absorbcją wody (0.5% do 3%) i nadają się do każdeego wnętrza wliczając kabiny pryszniców i wszelkie podłogi. Można je również zainstalować na zewnątrz tam gdzie nie ma mrozów, chociaż niektóre z płytek w tej grupie po pomyślym zdaniu testów odpornościowych na mróz mogą być użyte na zewnątrz nawet tm gdzie jest mróz (jeśli płytka zakwalifikowana do grupy „vitreous” pokazuje na swoim opakowaniu symbol „Frost” oznacza to, że nadaje się ona na zewnątrz nie tylko do ciepłego klimaatu);



"Imperviouse" płytka z +Home Depot
(Avila Blanco, The Roca Tile Group)

4. Impervious (nieprzepuszczalne, nieporowate) – płytki o najniższej nasiąkliwości (do 0.5%), właściwie są to płytki wodoodporne, więc nadają się one do każdej aplikacji wewnątrz i na zewnątrz (prawie wszystkie płytki z grupy „impervious” są wstanie zdać testy odpornościowe na mróz).

________________________________________________________________________________

II. ODPORNOŚĆ NA ŚCIERANIE

 

Drugim istotnym kryterium przy podejmowaniu decyzji o zakupie płytek ceramicznych jest odporność na ścieranie (resistance to surface ware or resistance to abrasion). Wszystkie materiały się ścierają i w przypadku płytek jest to zjawisko niekorzystne, objawiające się zmatowieniem, wynikłym z licznych  zadrapań, a następnie wycieraniem wierzchniej warstwy szkliwa z powierzchni płytki.Test odporności na ścieranie został opracowany przez Porcelain Enamel Institute (PEI +Porcelain Enamel Institute) i dlatego płytki klasyfikuje się według "skali PEI" w pięciu grupach określających różną odporność na ścieranie:

Symbol oznaczający płytki należące do Grupy III                 

Grupa 0: do tej grupy zaliczane są najbardziej miękkie płytki, które nadają się tylko na wewnętrzne ściany (nie nadają się na podłogi);

Ścienne płytki ceramiczne z Grupy 0 w ofercie sklepu Ann Sacks

Grupa I: należą do niej płytki ceramiczne do pomieszczeń mieszkalnych na ściany i podłogi, gdzie jest mały ruch pieszy i w których chodzi się w obuwiu miękkim lub boso (np. sypialnie czy łazienki bez bezpośredniego wejścia z zewnątrz); grupa ta nazywana jest umownie "Light Residential"

Płytki z Grupy I we wnętrzach o małym ruchu

Grupa II: płytki podłogowe z tej grupy zaleca się stosować w pomieszczeniach o małym natężeniu ruchu, po których chodzi się w obuwiu z miękkimi podeszwami np. pokoje dzienne i łazienki. Nie powinno się ich stosować w pomieszczeniach narażony na duży ruch oraz wnoszenie materiału ścierającego (np. korytarze, kuchnie itp.); grupa ta nazywana jest umownie "Residential" lub "Medium Residential"

Wnętrza sklasyfikowane jako "Medium Residential", w których użyto
płytki ceramiczne z Grupy II 

 

Grupa III: płytki z tej grupy nadają się do wszystkich aplikacji wnętrz mieszkalnych (wliczając kuchnie, schody, korytarze, wejścia itp.) oraz do budynków użyteczności publicznej z małym ruchem pieszych np. małe biura; grupa ta nazywana jest umownie  "Heavy Residential" or "Light Commercial"

Płytki z Grupy III zainstalowane we wnętrzach mieszkalnych

  

Grupa IV: należą do niej płytki ceramiczne, które można użyć we wszystkich pomieszczeniach mieszkalnych oraz pomieszczeniach użyteczności publicznej o średnim natężeniu ruchu; nadają się też do zastosowań zewnętrzych, ale tylko tam, gdzie nie ma mrozów; grupa ta nazywana jest umownie  "Commercial" or "Medium Commercial"

 

Płytki z Grupy IV zastosowane w westybułach, na zewnątrz, na basenie i na lotnisku 

 

Grupa IV+ (or V): te płytki ceramiczne (często zwane nieprecyzyjnie porcelanowymi lub gresami) są najbardziej odpornymi płytkami na ścieranie i nadają się do aplikacji wewnątrz wszystkich budynków komercyjnych, handlowych czy przemysłowych oraz do wszystkich instalacji na zewnątrz, bo są one mrozoodporne; grupa ta nazywana jest umownie  "Heavy Commercial". 

Grupa V to najbardziej odporne płytki ceramiczne na ścieranie i nadają się one
do wszystkich aplikacji wewnętrznych i na zewnątrz.

________________________________________________________________________________

 III. ODPORNOŚĆ CHEMICZNA

 

Kolejnym kryterium przy dobieraniu płytek jest ich odporność chemiczna (chemical resistance) na działanie roztworów testujących: środków domowego użytku, soli do basenów kąpielowych, a także kwasów i zasad. Płytki odporne na czynniki chemiczne nie mogą pod wpływem tych substancji ulegać zmianie, np. zmieniać połysku lub barwy. Badania odporności chemicznej wykonuje się zgodnie z metodą badań ASTM (określone normą C650), która klasyfikuje płytki w pięć grup od "A" do "E". Te płytki, które po przejściu testu nie zmieniły się pod wpływem żadnego z zaaplikowanych środków chemicznych oznaczone są symbolem "A". Natomiast te płytki, które uległy zmianom pod wpływem czterech lub więcej środków zaliczane są do klasy "E". To kryterium jest bardzo ważne przy wybieraniu płytek do basenów, zakładów fryzjerskich czy przy instalowaniu ich w laboratoriach chemicznych.

_______________________________________________________________________

IV. ODPORNOŚĆ NA PLAMY

Natępne kryterium to odporność na plamy (stain resistance). Odporność tę mierzy się przy pomocy normy ASTM C1378 i podobnie jak przy odporności chemicznej wyróżnia się 5 grup od "A" do "E", gdzie "A" oznacza, że z płytki takiej najłatwiej usuwa się widoczne zabarwienia z jej powierzchni (przy pomocy ciepłej wody i szmatki), natomiast "E" oznacza, że płytka nie jest odporna na plamienie.

________________________________________________________________________

V. ODPORNOŚĆ NA SZOK TERMICZNY

Odporność na szok termiczny (thermal shock resistance) jest ważna przy wyborze płytek, które będą narażone na nagłe miejscowe zmiany temperatury np. wokół kominków, kuchenek czy pieców.

________________________________________________________________________

VI. WYTRZYMAŁOŚĆ NA ZGINANIE I SIŁĘ ŁAMIĄCĄ

Wytrzymałość ta (bending strenght and breaking force) określa, pod jakim naprężeniem płytka ulega złamaniu. Jest to parametr szczególnie istotny w przypadku płytek ściennych, wykładanych w miejscach, w których występować mogą naprężenia wywołane ruchami ścian budynku oraz płytek podłogowych, które poddawane są znacznym obciążeniom mechanicznym. Aby płytka zdała test nie może ona pęknąć pod ciężarem 250 funtów.

________________________________________________________________________

VII. DYNAMICZNY WSPÓŁCZYNNIK TARCIA (DCOF)

czyli ODPORNOŚĆ NA POŚLIZG

Dynamiczny współczynnik tarcia (DCOF tj. Dynamic Coefficient of Friction): jest najnowszą, najbardziej niezawodną metodą do wskazania możliwości poślizgu na powierzchni płytki. To kryterium jest szczególnie ważne w przypadku płytek przeznaczonych na posadzki mające kontakt z wodą, gdzie istnieje niebezpieczeństwo poślizgu, w pomieszczeniach zarówno mieszkalnych jak i użyteczności publicznej. Norma ANSI A137.1, nazywana DCOF AcuTest określa minimalny dynamiczny współczynnik tarcia jako 0,42 DCOF i płytka ceramiczna, aby była uznana odporną na poślizg musi się do niego odnosić.

 _______________________________________________________________________

 VIII. ZMIANA KOLORU I ODCIENIA 

Zmiana koloru i odcienia  (color & shade variation) to ocena jednolitości koloru płytki w skali od "V1" do "V4", gdzie "V1" wskazuje na niewielkie wariacje koloru płytek w jednym opakowaniu, natomiast "V4" oznacza bardzo zróżnicowaną kolorystykę. Ważne jest, aby zdawać sobie sprawę, że taka klasyfikacja istnieje, aby uniknąć niespodzianek w trakcie instalacji płytek. Przy płytkach "V3" i "V4" zalecane jest otwarcie kilku opakowań (pudełek) na raz i układanie płytek na przemian, aby osiągnąć zbalansowaną mieszankę kolorystyczną. 

________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

Jeśli nadal czytasz ten artykuł to Ci gratuluję :-) 

A teraz podsumuję powyższe dane, ponieważ

aby dobrać właściwe płytki podłogowe do swojego pomieszczenia warto pamiętać, że:

- strefy wejściowe (takie jak korytarze, przedpokoje, westybuły, sionki, wiatrołapy) narażone są na wzmorzony ruch, najczęściej w obuwiu wyjściowym i narażone są na wnoszenie materiału ściernego w postaci piasku oraz wody i błota; przy wyborze należy kierować się wysoką odpornością na ścieranie, antypoślizgowością, oraz łatwością czyszczenia i odpornością na plamienie; w strefie wejściowej polecane są więc płytki z Grupy IV, a nie zaleca się płytek lapatowych oraz polerowanych;

- salony (living rooms) i sypialnie (bedrooms) narażone są w mniejszym stopniu na obciążenia mechaniczne i zabrudzenia, przy założeniu, że użytkowane są w obuwiu miękkim, więc zalecane są płytki z Grupy II;

- kuchnie; w kuchniach należy uwzględnić działanie kwasów i zasad o słabym stężeniu, na środki czyszczące i na odporność na absorbcję wody i na plamienie; podłoga w kuchni, szczególnie w strefach gotowania, zmywania i lodówki narażona jest na uszkodzenia mechaniczne, więc polecane są na nią płytki z Grupy III 

- łazienki; płytki ścienne i podłogowe w łazienkach nie są zbytnio narażone na obciążenia mechaniczne, poddane są natomiast działaniu czynników chemicznych i plamiących; płytki w łązienkach muszą też być odporne na absorbcje wody (szczególnie w kabinie prysznicowej czy naokoło wanny); pod prysznic nie nadają się płytki z dużym stopniem strukturalności, bo taka powierzchnia utrudnia dokładność ich czyszczenia;

- balkony, tarasy i elewacje za względu na wahania temperatur wymagają użycia płytek o małej nasiąkliwości wodnej i (w naszym klimacie) zadeklarowanej mrozoodporności.

Również może być pomocne następujące zestawienie: 

I. Na ściany kladziemy płytki:

- non-vitreous (Grupa I or II) - wokół kominka (bo sucho) 

- semi-vitreous (Grupa I or II) - backsplash czy kuchenne ściany powyżej blatów (strefa czasami narażona na zmoczenie)

- vitreous (Grupa I or II) - ściany pod prysznicem (bardzo mokra strefa)

- impervious or vitreous with frost rating (Group I or II) - na zewnątrz, balkon, chodnik (tam gdzie ziemia może zamarznąć) 

II. Na podłogi kładziemy płytki:

1. strefa sucha:

- non-vitrous (Grupa  III) - family rooms,

- non-vitrous (Grupa IV) - hallways,

2. strefa mokra:

- semi-vitrous (Grupa  II) - pralnie,

- semi-vitrous (Grupa  III) - kuchnie rzadko używane,

- semi-vitrous (Grupa  IV) - kuchnie często używane,

3. strefa bardzo mokra:

- vitrous (Grupa  II) - łazienki gościnne, powder rooms,

- vitrous (Grupa  III) - łazienki, master bathrooms,

- vitrous (Grupa  IV) - shower floors, łazienki o dużym natężeniu ruchu; zewnetrzne balkony, patios, decks,

- impervious (Grupa  IV+ i V) - wszędzie na zewnatrze gdzie może być mróz.

"Imperviouse" płytki ceramiczne "Slimline" (Urbatek)
z wyglądu przypominają beton

Podsumowanie: Płytki ceramiczne ścienne i podłogowe jeśli odpowiednio dobrane mogą nie tylko wyglądać świetnie we wszystkich typach pomieszczeń, wewnętrznych i zewnętrznych, publicznych i prywatnych, ale także mogą one przez wiele lat spełniać swoje funkcje. Stosownie wybrana płytka ceramiczna pasuje do każdego miejsca, do bardzo tradycyjnej kuchni i łazienki, ale też do bardzo współczesnego hotelu, spa czy centrum handlowego.

Przy zakupie płytek należy pamiętać o tych podstawowych kryteriach wymienionych powyżej, ale trzeba też zdawać sobie sprawę, że istnieje jeszcze więcej kryteriów, według których powinniśmy się kierować jak np. przyczepność, ekspansja wilgoci, wypaczenie czy rozszerzalność cieplna. Dlatego warto przed wyborem okładziń ceramicznych do naszych mieszkań czy biznesów przestudiować odpowiednią literaturę lub zwrócić się o pomoc do projektanta wnętrz, który doradzi jaki rodzaj płytek będzie najlepiej pasować. 

 Anna Grochowska NCIDQ, LEED AP ID+C, IIDA

ANNALINE INTERIOR DESIGN, LLC

________________________________________________________________________

Ciekawostki ze świata płytek ceramicznych:

1. W całej Unii Europejskiej obowiązuje norma PN-EN 14411, która mówi o nasiąkliwości płytek ceramicznych. Według tej normy, tak jak w USA, istnieją cztery główne grupy nasiąkliwości, ale oznaczone one są cyframi rzymskimi i ewentualnie dodatkowymi literkami:          Grupa I – dopuszcza nasiąkliwość do 3%, 

     Grupa IIa -pomiędzy 3-6%, 

     Grupa IIb – pomiędzy 6-10%

     Grupa III –powyżej 10%. 

W Polsce do mrozoodpornych płytek zaliczane są te z symbolami AI i BI.

2. Pierwsze objawy ścierania (czy zmatowienia) płytki ceramicznej jest bardziej widoczne na powierzchni błyszczącej i ciemnej, niż na matowej i jasnej.

3. Ceramiczna płytka podłogowa powinna mieć grubość co najmniej 1/4" lub więcej. Im grubsza płytka tym lepiej. 

4. Jeśli płytka jest pokryta glazurą to glazura jest poddawana testom. Natomiast jeśli płytka nie ma glazury (np. quarry tile) wtedy sama płytka jest testowana. Oba testy troszkę różnią się od siebie. 

5. Płytki produkowane z użyciem szkliwa metalicznego charakteryzują się silnym metameryzmem, tj. zjawiskiem polegającym na różnym odbiorze barwy płytek uzależnionym od rodzaj światła, w którym są one oglądane. 

6. Płytek z metaliczną glazurą nie zaleca się stosować w miejscach narażonych na długotrwały kontakt z wodą (np. pod prysznicem). Metaliczne szkliwo jest również wrażliwe na środki czyszczące. Jeśli płytki w kabinie prysznicowej są metaliczne, to aby uniknąć ich uszkodzenia najlepiej zaopatrzyć się w specjalne środki czyszczące z neutralnym pH.

7. Im więcej teksturowana jest powierzchnia płytki, tym jest ona bardziej antypoślizgowa. Jednak im więcej płytka jest teksturowana tym szybciej się ona brudzi i tym częściej potrzebuje być czyszczona, co z kolei oznacza więcej wysiłku i pieniędzy, aby je utrzymać. 

8. Płytki rektyfikowane to są płytki poddane mechanicznej obróbce krawędzi, polegające na ich dokładnym docięciu na określony wymiar, z dokładnością do +/- 0,3 mm. W przypadku płytek rektyfikowanych możliwy jest "wizualnie bezfugowy" montaż. Spoina, czy fuga powinna wtedy wynosić min. 1 mm.

9. Płytki lappatowe to płytki ceramiczne z powierzchnią szlifowaną do uzyskania połysku w taki sposób, aby wierzchołki nierównej powierzchni były wypolerowane do uzyskania połysku, zaś wgłębienia pozostały matowe. Tym sposobem uzyskuje się walory estetyczne. Ze wzgledu jednak na walory użytkowe nie powinny takie płytki być stosowane w miejscach o dużym natężeniu ruchu oraz podatnych na zabrudzenia.

Anna Grochowska NCIDQ, LEED AP ID+C, IIDA

ANNALINE INTERIOR DESIGN, LLC
+ANNALINE ID 

Więcej na temat Annaline Interior Design odwiedź stronę internetową lub Facebook:

Annaline's website
Annaline on Facebook

Co weekend jeden artykuł z mojego blogu o interior design jest publikowany w chicagowskim "Dzienniku Związkowym". Zainteresowanych zapraszam do polubienia Annaline on Facebook gdzie są publikowane linki do tych artykułów

                                      Dziękuję z góry za komentarze i uwagi!

Linki do kilku innych artykułów z mojego blogu:

1: Płytki ceramiczne: moda i trendy w 2014

2: Płytki ceramiczne czy porcelanowe?

3: Kierunki mody kuchennej: szafki

4: Co nowego na blaty kuchenne?

5: Czy marmurowy blat jest dla Ciebie?