Karnisze i ich tajemnice

Karnisze często stanowią wielką niewiadomą dla tych co ich nie produkują, nie sprzedają i nie instalują. Wielu moich klientów patrząc na własne „nagie” okna nie może sobie wyobrazić ich przybranych w karnisze i nie wiedzą od czego zacząć przy zakupach. Kiedy wyjaśniam podstawowe reguły przy ich wyborze nie mogę obejść się bez technicznego słownictwa, które jeszcze bardziej komplikuje sprawę . W rzeczywistości samo objaśnianie zajmuje więcej czasu niż wybranie odpowiedniego rodzaju i stylu. A zatem dla tych co chcą pogłębić wiedzę na ten temat i ułatwić sobie wybór przy zakupach podaję krótką charakterystykę karniszy oraz kilka podstawowych opcji i zastosowań.

 

Ze względu na rodzaj montowania karnisze dzielimy na ścienne, sufitowe i wnękowe. Jak same nazwy wskazują karnisze ścienne są montowane do ścian, sufitowe do sufitu, a wnękowe mają zastosowanie we wnękach oraz w kabinach prysznicowych. 

Typowe wsporniki do karniszy wnękowych

Ze względu na wrażenia wizualne karnisze dzielimy na trzy podstawowe rodzaje:

1. Karnisze drążkowe też zwane rurowymi (ang. curtain rod lub decorative pole) to po prostu drążki służące do zawieszania zasłon i firan. Choć zazwyczaj znajdują się nad oknami lub wzdłuż krawędzi prysznica, można je również znaleźć nad drzwiami lub tam gdzie przedzielają pokój, tworząc w ten sposób dwa mniejsze. Karnisze w łazienkach zwane są drążkami prysznicowymi (ang. shower rod) i zwykle są one teleskopowe (rozporowe), a więc można je zamontować bez wiercenia dziur w ścinach. Natomiast karnisze do innych pomieszczeń z reguły umieszczane są na dwóch ozdobnych wspornikach (ang. brackets) i przymocowane są do ścian śrubami na stałe.  Takie drążki na ogół zakończone są dwoma dekoracyjnym końcówkami (ang. finials). Karnisze te posiadają tradycyjną zawieszką z żabką i sprawdzają się świetnie tam, gdzie rzadko przesuwa się na nich zasłony. Ponadto pozwalają one jedynie na przesuwalność tkanin pomiędzy wspornikami A zatem, jeśli drążek jest długi i potrzebnych jest więcej niż dwa wsporniki, ograniczają one wtedy przesuwalność zasłon wzdłuż całego drążka.

Drewniane karnisze drążkowe i akcesoria

Różnego rodzaju końcówki 

Różnego rodzaju wsporniki do podwójnych i pojedynczych karniszy drążkowych. 

2. Karnisze szynowe (ang. hidden track decorative rod) wyglądają jak karnisze drążkowe, ale odróżniają się zastosowaniem odgórnego systemu mocowania wsporników, co umożliwia przesuwanie aranżacji okiennych na całej długości karnisza bez blokowania przez wsporniki. Dodatkowo zasłony zawieszane są na żabkach lub agrafkach umocowanych na szynie wewnątrz drążka, a nie na kółkach wieszanych na drążku. Pomimo ograniczonych opcji jest to idealne rozwiązanie, kiedy nie chcemy rezygnować z możliwości całkowitego zsuwania tkanin poza światło okna i kiedy nie chcemy rozdzielać firan.

Przykłady karniszy szynowych.

3. Karnisze linkowe (ang. curtain wire) składają się ze stalowej linki naciągniętej między dwoma wspornikami. Na linkę nakłada się również tzw. napinacze, które nie pozwalają odkształcić się lince na skutek ciężaru zasłony czy firany. Z racji dużej elastyczności tego karnisza, jest on przeznaczony jedynie do lekkich tkanin, bo tylko wtedy linka nie wygnie się w nieestetyczny łuk.

Przykłady karniszy linkowych.

Szyny karniszowe (ang. curtain track, KS track lub I-beam) często mylone są z karniszami szynowymi. A są to jedynie szyny montowane na suficie zwykle tam, gdzie osadzenie okna pod samym sufitem sprawia, że nia ma już miejsca na bardziej ozdobny karnisz. Takie szyny są również wskazane w przypadku, kiedy chcemy wyeksponować tkaninę i nie chcemy, aby rywalizowała ona z dekoracyjnym karniszem. Systemy szynowe zapewniają prostą i płynną regulację zaciemnienia okna. Są one najtańszą metodą stosowaną przy zawieszaniu draperii, jednak ze względów estetycznych nie często polecane przez projektantów. Wyjątek stanowi takie zamontowanie szyn, kiedy się ich nie eksponuje, a wręcz maskuje, aby były niewidoczne.

Szyna karniszowa zwana w USA I-beam

Szyny karniszowe najlepiej wyglądają jeśli są mało widoczne, dlatego najlepiej 

zamontować je przy samej ścianie lub we wnęce przyokiennej.

Szyna karniszowa zwana w USA KS track

Firana zawieszona nad oknem przy pomocy KS track.

Zarówno karnisze jak i szyny mogą być pojedyncze, podwójne a nawet potrójne. Decyzja wyboru zależy od tego czy jest potrzeba zamontowania na nich jednocześnie niezależnych prowadnic do zasłon, firan i żaluzji, czy wystarczy tylko jeden rodzaj osłony okna.  Na przykład do rodzaju podwójnych zaliczamy  karnisze drążkowo-szynowe, których zaletą jest posiadanie przedniej i tylniej prowadnicy, na których umieszczone są w pierwszym rzędzie tradycyjne zawieszki (kółka z żabkami) natomiast w drugim znajduje się szyna. Umożliwia to korzystanie z walorów obydwóch wyżej wymienionych rodzajów, a mianowicie eleganckiego wyglądu karniszy drążkowych i łatwości w równomiernym przesuwaniu zasłon na szynie bez blokowania przez wsporniki.

Pojedynczy drążek karniszowy z drewna

Przykłady podwójnych karniszy

Podwójny karnisz drążkowo-szynowy.

 Przykłady karniszy potrójnych

Karnisze mogą być wykonane z różnych materiałów jak np. drewno, metal i wszelkiego rodzaju tworzywa sztuczne. Są one dostępne w nieograniczonej gamie stylów i kolorów. Nie wszystkie są proste. Mogą być zakrzywione lub na zawiasach, co umożliwa ich instalację w wykuszach, wokół zakrzywionych ścian i w narożnikach. Jakość karniszy jest też różnorodna i zależy przede wszystkim od materiału, z którego są wykonane oraz ich wykończenia. W konsekwencji cena karniszy podyktowana jest ich jakością, ale nie tylko. Ważnymi współczynnikami są również: rozmiar, kształt i oryginalność wyglądu. Stąd też niedrogie produkty można znaleźć w każdym sklepie ze sprzętem gospodarstwa domowego, natomiast lepszej jakości lub bardziej unikatowe wyroby należy szukać u projektantów wnętrz.  

Podwójny i pojedynczy zakrzywiony drążek prysznicowy

Typowe karnisze montowane w zakrzywionych wykuszach i wnękach

Karnisze zwykle są jednym z ostatnich elementów wystroju wnętrz, o których myślimy przy urządzaniu się. I nie jest to błędem. Wybór karnisza warto zostawić na sam koniec, kiedy pomieszczenia są już wymalowane i umeblowane. Dzięki temu będziemy w stanie znaleźć coś na potrzeby konkretnego wnętrza i stworzyć z nim harmonijną całość. Przede wszystkim trzeba pamiętać, że karnisz to nie tylko element funkcjonany wyposażenia, ale również ozdoba, która może dodać pomieszczeniu stylu i smaku. Jest to zwykle inwestycja na wiele lat, dlatego warto poświęcić trochę czasu i sprawdzić co oferują producenci, aby wybór cieszył użytkowników przez długi okres czasu. Polecam też zasięgnąć porad u projektantów wnętrz. Taka konsulatacja to wydatek niewielki, a korzyść nie do przecenienia.

Anna Grochowska, NCIDQ, IIDA, LEED AP ID+C
ANNALINE INTERIOR DESIGN

annalineid@gmail.com

Annaline's website
Annaline on Facebook

Linki do kilku innych artykułów z mojego blogu:

1. Wraca moda na stalowe okna

2. Jaka jest różnica pomiędzy projektantem wnętrz a dekoratorem?

3. Aranzacja okien: moda i trendy w 2014

4. Open House czyli Drzwi otwarte: Chicago
5. Pasmanteria to biżuteria dla domu
6. Adamaszek to tkanina czy wzór?
7. Kraty, kratki, krateczki

Co weekend jeden artykuł z mojego blogu o projektowaniu wnętrz jest publikowany w chicagowskim "Dzienniku Związkowym". Zainteresowanych zapraszam do polubienia Annaline on Facebook gdzie są umieszczane linki do tych artykułów.

                Zachęcam do dyskusji i z góry dziękuję za uwagi i kometarze!

Bonus dla dociekliwych:

1. Drążek teleskopowy (ang. telescoping rod) został wynalezione w 1907 roku przez Charlesa W. Kirsch ze Sturgis w stanie Michigan, który jednak nie znalazł zastosowania aż do 1920 roku. Kirsch wynalazł także w 1928 roku karnisz szynowy.

Drążek teleskopowy

2. Karnisze z suwakiem (ang. traverse rod) wyróżniają się sznurkowym systemem przesuwania. Jest to seria haczyków biegnących wzdłuż łańcucha czy sznurka umieszczonego wewnątrz drążka do zasłon. Sznurek ten zwisa po jednej (lub obu stronach karnisza) i dzieki jego naciąganiu można z łatwością otworzyć lub zamknąć zasłony.  Jest to bardzo wygodny system szczególnie preferowany w pokojach hotelowych i luksusowych rezydencjach. Warto jednak zaznaczyć, że karnisze z suwakiem są dostepne jedynie od 30 do 300 cali długości. Jeśli ktoś potrzebuje krótszy lub dłuższy drążek taki rodzaj karnisza nie jest dla niego.

3. Aby zapobiec zabrudzeniu się brzegu zasłon na karniszu bez suwaka zaleca się montowanie specjalnego kijka (ang. draw rod) do ich przesuwania.

4. Karnisze uchylne (ang. dormer rods) to rozwiązanie dla nietypowych okien znajdujących się zwykle we wnękach i na poddaszach, gdzie jest mało miejsca. Montuje się je nad oknem i dzięki ruchomym drążkom (tzw. skrzydłom karnisza) na zawiasach mogą one być odchylone na bok razem z powieszonymi na nich zasłonami. Umożliwia to swobodne otwieranie okna bez ściągania zasłon. 

5. Karnisze drzwiowe (ang. portiere rods) są mocowane na drzwiach na długim uchwycie i na ościeżnicy na krótszym wsporniku. Dzięki zastosowaniu takiego zawiasu, przy otwieraniu drzwi, drążek razem z zasłoną podnosi się lekko do góry, co zapobiega szorowaniu podłogi ozdobną tkaniną zasłony.

7. Karnisze opuszczane zostały stworzone dla wygody ich użytkowników. Dzięki możliwości ich obniżania nie trzeba wspinać się po drabinach, aby zdjąć czy założyć zasłony. Szczególnie polecane są do wysokich pomieszczeń i okien oraz dla osób starszych i wszystkich ceniących sobie bezpieczeństwo i komfort.

Karnisz opuszczany

8. Drążki karniszowe są dostępne w wielu kształtach i średnicach. Kiedy decydujesz się na oddzielny zakup czy wymianę dekoracyjnych kółek lub końcówek karniszowych, upewnij się, że będą one pasować do średnicy twojego drążka. 

Kółka z zaczepami i żabkami do drążków o różnych średnicach.